Istorijski spomenici

Spomenik oslobodiocima Niša

spomenik-oslobodiocima-nisa Spomenik oslobodiocima Niša smešten je u samom centru grada, na Trgu kralja Milana i obeležava razdoblje oslobodilačkih ratova protiv Turaka, Bugara i Nemaca.

Četiri najznačajnije godine godine tog razdoblja ubeležene su na spomeniku: 1874. i 1877. godina, period borbi za oslobođenje od Turaka i 1915. i 1918. godina, početak okupacije i oslobođenje grada u Prvom svetskom ratu.

Ova monumentalna skulptura, kao jedno od najznačajnijih ostvarenja novije jugoslovenske skulpture, stavljena je pod zaštitu zakona 1983. godine.

Opis
Na vrhu spomenika je konjanik – vesnik pobede (Moravac na konju), sa zastavom slobode u ruci na kojoj su inicijali „SSSS“ (Samo sloga Srbina spasava).

Niže je friz koji predstavlja borbu Stevana Sinđelića na Čegru, a na severnoj strani Kole Rašić diže Nišlije na ustanak.

Istočna i zapadna strana simbolišu događaje od 1809. do 1918. godine. Još niže su četiri reljefa: zaklinjanje ustanika Kole Rašića sa protom Petrom Ikonomovićem 1874. godine i ulazak oslobodilačke vojske u Niš 1877. godine; odluka Narodne skupštine iz 1914. godine o ujedinjenju svih Južnih Slovena i ulazak oslobodilačke vojske u Niš 29. septembra 1918. godine.

Istorija
Inicijativa za izgradnju spomenika pokrenuta je na konferenciji 24. februara 1902. Građani Niša, predstavnici svih društvenih slojeva, doneli su odluku o podizanju spomenika koji je imao biti spomenik svim oslobodiocima Niša i spomenik kralju Milanu.

Tek posle Prvog svetskog rata obrazovan je odbor sa zadatkom da organizuje podizanje spomenika. Kamen temeljac postavljen je 1927. godine, na pedesetogodišnjicu oslobođenja Niša od Turaka.

Na konkurs su prispela 23 rada, od kojih je prvu nagradu dobio vajar Antun Augustinčić, drugu Risto Stijović i treću Sreten Stojanović. Odbor je odlučio da izradu spomenika poveri Antunu Augustinčiću. Spomenik je izrađen u crnom jablaničkom mermeru sa bronzanim skulpturama i reljefima.

Na dan proslave šezdesetogodišnjice oslobođenja Niša od turskog okupatora na Vidovdan 28. juna 1937. godine otkriven je spomenik oslobodiocima Niša. Spomenik je svečano pred 10.000 Nišlija otkrio knez namesnik Pavle Karađorđević.

mapa lokaliteta

Pročitajte i...