Potvrđene pretpostavke da se pre grada Konstantina Velikog na ovom mestu nalazilo mnogo starije naselje
Niš – Najnoviji rezultati istraživanja na lokalitetu Medijana pored Niša potvrdili su pretpostavke arheologa da to područje ima mnogo veći značaj od onog koji mu je do sada pripisivan i da su na njemu živeli ljudi mnogo godina pre Rimljana. U široj, ali i u delu stručne javnosti, taj lokalitet prevashodno je tretiran kao rezidencija rimskih careva krajem trećeg i početkom četvrtog veka. U Nišu (Naisusu) rođen je Konstantin Veliki (280-337), koji je poznat kao utemeljivač hrišćanstva. Često je boravio u Nišu gde je obavljao državničke poslove.
Jesenas su započeta, a ovih dana nastavljena zaštitna istraživanja, kojima rukovodi arheolog Toni Čerškov, u južnom delu kompleksa na oko 300 metara od horeuma (žitnice), između sadašnje pruge i drumske saobraćajnice koja spaja Niš i Nišku Banju. Rezultati pokazuju da se arheološko područje prostire na znatno širem prostoru i da taj kompleks nije samo Konstantinov grad, već da se pod zemljom nalaze ostaci iz praistorijskog doba. Arheolozi su naišli na objekat koji pripada periodu s kraja drugog milenijuma pre nove ere ili vremenu prelaska iz bronzanog u gvozdeno doba.
– Pronađena je poluukopana zemunica u kojoj su otkriveni ostaci životinjskih kostiju i keramike. Osim toga naišli smo na sloj iz perioda srednjeg neolita. Istraživanja obavljena na Medijani koja su sprovedena ranijih godina zapadno i severno od horeuma, ukazivala su da se naselje širi ka jugu, a najnovija otkrića niških arheologa tu pretpostavku su sada i potvrdila – rekao je za „Politiku“ Aleksandar Aleksić, arheolog Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu.
Kada je reč o ranohrišćanskom periodu, na mestu sadašnjih iskopavanja otkriven je deo nekropole za koju se veruje da je germanski grob (Germani su imali status federata), čuli smo od Aleksića. On podseća da je ranije jedna nekropola pronađena na mestu sadašnje železničke stanice Ćele kula.
– Osim toga, naišli smo na objekat iz četvrtog veka, a ranije otkrivena vila sa konhama, na desnoj strani autoputa u pravcu Niške Banje i novootkriveni objekat su u vezi – navodi Aleksić.
Najnovija otkrića ukazuju da arheološki kompleks Medijana zauzima mnogo širi prostor od 40 hektara. Celinu čini prostor između autoputa i pruge i prostor Elektronske industrije i Vlaškog brda, a ne samo prostor između Muzeja Medijana i Gradskog vodovoda, tvrde arheolozi.
Mesto gde sada istražujemo je područje Medijane 2 i ona nema isti status kao i prostor oko muzeja ili Medijane 1, ističe Aleksić. Na delu kompleksa koji je definisan kao Medijana 1, svaka gradnja je strogo zabranjena. Između pruge i autoputa izniklo je, međutim, mnoštvo novih građevina (najčešće je reč o poslovnom prostoru), a mnogo toga izgrađeno je i bez dozvole. Na mestu sadašnjih istraživanja trebalo bi graditi benzinsku pumpu, a njen budući vlasnik je o svom trošku zatražio da arheolozi najpre prekopaju lokaciju. Ovaj potez ocenjen je veoma dobrim da se ne bi ponavljale greške iz prošlosti. Pre par decenija, naime, srušen je vodotoranj iz antičkog perioda da bi se izgradila Fabrika katodnih cevi u sastavu Elektronske industrije. Elektronska polako nestaje, a vodotornja nema.
D. J.
preuzeto sa http://www.politika.rs
